Over de werkelijkheid en haar varianten.

Ten behoeve ook van Joël De Ceulaer
(die een uitstekend journalist is, en ik meen dat)
(en ik zeg dat ook niet om hem in verlegenheid te brengen)
Hij is 1 van de 5 Vlaamse topjournalisten (afschuwelijk woord).


Geachte heer De Ceulaer,

Interessant wat u in De Morgen schrijft in uw 10 verkiezingsvragen. Het heeft alweer de verdienste van de originaliteit (hét pijnpunt in de Vlaamse media) en u staaft het zelfs op feitelijkheid, en ook dat is eerder uitzondering dan regel.

Dat brengt mij tot mijn punt. U verwijst naar wat ik inderdaad altijd zeg: de belangrijkste supporter van mijn partij is de werkelijkheid. En, zegt u, die werkelijkheid supportert nu voor links. Mja.. Het zou kunnen, maar ik denk dat u zich vergist. Over 24 uur weten we het.

Twee dingen, eerst theoretisch en dan concreet.

Er is volgens mij een verschil tussen de ideale, bijna platonische, mediatieke voorstelling van de werkelijkheid en de werkelijkheid zelf.

En mijn uitspraak over de werkelijkheid als supporter geldt maar voor zo ver het gaat om een bij de mensen algemeen gedeelde bezorgdheid én er tegelijk betwisting is. Anders gezegd: als partij x kiest voor wit, en partij y voor zwart, en de werkelijkheid verwijst de mensen duidelijk naar wit, dan is dat een zegen voor partij x en een hinderpaal voor y. Maar het moet dus de mensen bezighouden én er moet betwisting zijn, keuze. Tussen modellen. Tussen – jawel – links of rechts. Dat geldt niet als het gaat over alles waarover we het eigenlijk eens zijn. En – gelukkig – is er dat ook.

Concreet: schone gezonde lucht, daarover is geen betwisting. Mensen uit de auto krijgen en op de fiets, daarover is er geen betwisting. Alle besturen en overheden zijn daarmee bezig: de een met een circulatieplan, de ander met een Lage Emmissie-zone.

Globaal genomen zijn hun resultaten trouwens vergelijkbaar en al met niet slecht. Het enige verschil is dat als je meet in een gebied met veel verkeer en industrie het resultaat minder goed is dan op de boerenbuiten. Maar dat is nogal wiedes. Punt is dat globaal overal de vervuiling vermindert.

Tussendoor. Toen ik in 2012 lijsttrekker was in Gent kreeg ik in debatten vanuit de VLD vaak voor de voeten geworpen dat het N-VA-programma over ecologie dichter bij dat van Groen stond dan bij het liberale. Voor sommigen in mijn partij was dat een probleem, maar de opmerking was gewoon juist.
In het licht van wat daarna is gekomen vind ik dat geestig. De liberalen hebben het groene circulatieplan ingevoerd; wij zijn daar tegen opgekomen. Om redenen die ik hier onbesproken laat.

Discussie/tegenstelling is er wel als het over ‘onze manier van leven’ gaat. Waarbij het accent ligt op ‘onze’. De vraag is immers wat dat is. Vanzelfsprekend is dat evolutief, maar is er ook iets dat overeind blijft, iets wat we als verworven aannemen, en bijgevolg niet bediscussiëren? Voor mij wel. Dat we de doodstraf niet (her)invoeren bijvoorbeeld. Daar zijn we het goddank over eens. Maar voor mij heeft dat ook van doen met de plaats van de religie. En dan komen we bij die werkelijkheid… Want daar is wél betwisting over.

Tussendoor: ik moet vaak lachen met prominente leden-politici van het clubje waar u al eens vaker over schrijft en waar ik ook toe behoor, die bij begrafenissen bijvoorbeeld behoorlijk ostentatief aan de deur van de kerk blijven staan maar wel probleemloos in de een of andere moskee door de knieën gaan. Dat laatste letterlijk – getuige de foto’s.

De keuze/betwisting gaat ook over hoe we omgaan met wie – om zeer verstaanbare redenen - naar hier komt. Om het bondig te formuleren: illegale migratie, bestaat dat? Of zeggen we dat het per slot van rekening allemaal mensen zijn? Dat soort dingen.

En dan het eerste punt: het onderscheid tussen de mediatieke werkelijkheid en de échte werkelijkheid. Dat bestaat. Ik verklaar me nader.

Wie in de voorbije twee weken naar de televisie heeft gekeken, kan zich niet voorstellen dat er behalve in een paar Vlaamse steden, overal elders ook verkiezingen zijn. Drie, vier, vijf keer ongeveer dezelfde debatten met ongeveer dezelfde mensen over ongeveer dezelfde thema’s, vaak binnen de ‘politique politicienne’.

Ik kan me voorstellen dat wie alleen daarmee rekening houdt – u bijvoorbeeld ? – denkt dat de focus van de mensen is verlegd. Ik denk dat dat niet zo is. Al was het maar omdat al met al een klein percentage van de mensen al die programma’s bekijkt, en de algemene perceptie van de werkelijkheid (bijgevolg?)maar traag verandert. En er ook – hier komt ze weer – de onvermijdelijke wisdom of crowds is.

In mijn VRT-tijd was er ook zoiets. Ik geef u dit voorbeeld omdat ik weet dat het u zeker zal aanspreken, om niet te zeggen dat ik dit aanhaal omdat ik weet dat het een van uw obsessieve gedachten is. We vonden toen namelijk dat we in onze programma’s moesten duidelijk maken dat extreem-rechts dom en zelfs immoreel was. We deden dat ook, met alle mogelijke en onmogelijke ‘trucen van de foor’. Op verkiezingsavond bleek dat jaren aan een stuk niet echt gelukt…

Ziezo, waarde heer De Ceulaer. Ik stop, ook al stonden er nog veel andere interessante items in uw stuk. Ik heb u dit geschreven op zaterdagmiddag na lectuur van uw mooi stuk. Ik zou misschien beter met flyers op straat hebben gelopen, maar u kent mij: ik ga exclusief voor inhoud. Vandaar


Eerder

Leve de werkelijkheid

Het was een opvallend moment. Geert Wilders in debat met Rob Jetten, boegbeeld van het links-liberale D66. Wilders heeft nagetrokken dat Jetten, minister van Klimaat in het demissionaire kabinet Ru...

Lees het hele artikel

Nieuw Sociaal Contract

Ik heb het vele keren gedaan voor de VRT: verkiezingsprogramma’s maken. Het eerste was de vinger op de zere plek leggen, proberen te bepalen waar de verkiezingen over gingen. Wanneer je dat doorhad...

Lees het hele artikel

Een uphill battle

Het is zo ver: Doorbraak zit al een kleine week in een nieuw jasje. Er is een vaste ploeg die beslagen op het ijs staat, er zijn ook nieuwe mensen die voor Doorbraak schrijven. Het is tijd voor de ...

Lees het hele artikel

Raar, en het doet zeer

Ik kreeg het van jongs af aan ingelepeld. Toen ik nog maar nauwelijks kon lezen zag ik het in verschillende talen op de toren staan: Nooit meer oorlog. Het is lange jaren meegegaan. Het werd een L...

Lees het hele artikel