Verschenen in De Standaard op 23 oktober 2009, en geschreven samen met collega Kris Hoflack. Een reactie op een eerder interview van Wouter Vandenhaute in dezelfde krant. Reactie die toen zeer tegen de zin was van VRT-baas Dirk Wauters.

De baas van Woestijnvis is in Vlaanderen veel geoorloofd. Maar ook voor hem geldt het aloude spreekwoord: wie kaatst moet de bal verwachten. En dat mag zelfs een effectbal zijn. Een beetje sportman heeft daar geen moeite mee.

Het ‘ontslag’ van hoofdredacteur Leo De Bock, goede Wouter, had n-i-e-t-s van doen met de recuperatie van de openbare omroep door de politiek. De échte geschiedenis over de episode De Bock moet nog worden geschreven, maar dat had te maken met inhoud, met bezorgdheid over de onafhankelijkheid van de nieuwsdienst, maar n-i-e-t-s met politiek. Jij zegt het anders; bewijs dat of zever niet. Toon aan dat er op de nieuwsredactie ‘mannen’ zijn ‘die … zich oppermachtig [voelen] en denken… dat de hele omroep van hen is.' Waarop slaat dat? Is dat ook maar aan iets te zien, af te leiden? Ex absurdo: als ‘die mannen’ zo machtig zijn, dan hadden wij verwacht dat die minstens een aantal verkeerde inschattingen en regelrechte stommiteiten in de loop van 2006 hadden belet…. Quod non dus!

Wat zo mogelijk nog veel meer stoort in je interview, goede Wouter, is jouw ronduit populistische wereldbeeld. Het beeld van de politici die van de omroep weglopen als het slecht gaat, maar terugkeren en kapotmaken als het goed gaat. Het beeld van de lafbekken ook, die op recepties je gelijk geven, maar nadien je in de rug schieten. De draaikonten die niet weten hoe het eraan toegaat in het ‘zakenleven’, die – dat is een toemaatje – niets liever willen dan dat Vlaanderen kiest voor het terugplooiscenario, omdat ze zo bekrompen zijn.

Wij hebben een wat verhevener beeld van de politiek: we hebben lang geleden ervaren – met name de door jou misbruikte Bert De Graeve kan dat getuigen – dat als je politici kan overtuigen én van je verhaal én van je integere bedoelingen, dat ze wel meestappen, en zelfs in staat zijn tot goed bestuur. Daaruit zijn trouwens decreten en beheersovereenkomsten gekomen waar jij, de hele omroep én de Vlaamse kijkers middels de programma’s niet slechter van geworden zijn. (Mutatis mutandis valt hetzelfde te zeggen over de lopende beheersovereenkomst, maar dit terzijde.). Niet dat politici heiligen zijn, verre van. Maar laten we ze beoordelen op feiten en verklaringen, in alle openheid en helderheid, en niet op verdachtmakingen en insinuaties.

Want er is nog iets, goede Wouter. Die politici waar je zo naar uithaalt, dat zijn dus wel onze en jouw verkozenen… Daaruit ontlenen ze de (legitieme en gecontroleerde) macht om te besturen, om zelfs jou af en toe aan banden te leggen. En zolang een omroep openbaar blijft – laten we dat hopen: met jou geloven we dat dat een belangrijk democratisch instrument is – zal de politiek wel ergens in de buurt zijn. Topmanagers en a fortiori externe producenten kunnen daar bijgevolg niet mee doen wat hén – en hen alleen ? – goed uitkomt. Pottenkijkers zijn vervelend, maar pottenkijken heeft ook van doen met de door een democratie georganiseerde en beregelde controle op het geld van ‘de mensen’… De baas van de VRT – om maar iets te zeggen – moét in het parlement antwoorden op álle vragen, zelfs die waarmee hij het niet eens is. Het is ons opgevallen dat Dirk Wauters dat vorige week heeft gedaan. Dat is, zoals je weet, ooit anders geweest.

Dat was toen in feite regelrechte anti-politiek, een miskenning van democratische principes. Het antwoord ‘daar heb je geen zaken mee’ toen een parlementslid vroeg naar de kostprijs van een nieuw vrt-gebouw, is/was schandelijk. Of was er ook met die aannemer een geheim contract?

Dat, goede Wouter, jouw contract met de VRT is uitgelekt, valt uitermate te betreuren, maar is nu ook niet het drama van de eeuw. Openheid zoveel jaar na datum over een van de best bewaakte mediageheimen is even goed een overwinning voor de openbaarheid van bestuur. Bovendien zal eerlang het Rekenhof wel oordelen. Dat is een uitstekende bron. We bedoelen maar: ook wijlen Pablo Escobar vond het drugsprobleem in de wereld al met al nog meevallen…

Ergerlijk is ook, goede Wouter, dat iemand die geen of nauwelijks inmenging duldt als het over zijn bedrijf gaat nu opeens zonder terughoudendheid en in de media zijn licht laat schijnen over interne VRT-toestanden, tot en met een persoonlijke analyse van de nieuwe gedelegeerd bestuurder Dirk Wauters.

Idem dito dus met de nieuwsdienst, aan wie je, goede Wouter, wel een uitgesproken perfide rol toebedeelt. De realiteit is dat de nieuwsdienst onder gewezen algemeen hoofdredacteur Leo Hellemans is uitgegroeid tot een van de meest onafhankelijke nieuwsdiensten in Vlaanderen, met een redactiestatuut, een verkozen redactieraad en een deontologische code die daar mee over waken.

Over al dan niet georganiseerde of vermeende banden tussen politiek en journalisten wordt veel gezeverd, maar nog eens, toon dit dan tenminste aan. Of luister, lees, kijk naar wat wij brengen. Dat is wat telt. Want natuurlijk komt A wel eens B tegen, en zegt A zijn mening aan B. Maar wat is daar tegen? Is dat overigens bij jou en zoveel andere spelers anders?

Het is, goede Wouter, jammer genoeg ook opvallend dat in je interview met geen woord wordt gerept over het maken van goede programma's. Misschien moeten we ons allemaal vooral daarop concentreren? Wij op die door jou zo verfoeide nieuwsdienst proberen dat, onafhankelijk, onpartijdig, los van politieke agenda's, en niet eens zonder succes. Dat dit zelfs relatief goedkoop kan, bewijst bijvoorbeeld een programma als 'De keien van de Wetstraat' dat minstens vijf keer minder kost dan vergelijkbare programma's van Woestijnvis. En van succespremies of bonussen is ook al geen sprake. Het zou de kostprijs van het Journaal bijvoorbeeld aanzienlijk verhogen.

Je zou, goede Wouter, op een moment dat de openbare omroep onder vuur ligt de VRT meer helpen als Woestijnvis – een productiehuis met, echt waar, talloze uitstekende programma’s die de openbare omroep onschatbare diensten heeft geleverd - ook op dat vlak een extra inspanning zou doen. Want of het nu te duur is of niet, de eerste bedoeling van het drukst besproken contract van de eeuw is goede televisie voor zoveel mogelijk mensen. En op dat vlak mag het gerust nog iets meer zijn.

Goede Wouter, we hebben niet de bedoeling in de komende tijd gratis en voor niets de krant te vullen. Maar ook wie niet genoemd wordt, heeft soms recht van spreken.