In het belang van de duidelijkheid mag je een beetje overdrijven. In de politiek, ook in de journalistiek. Een beetje dus. De kunst is met die overdrijving niet te overdrijven.

Wie goed leest, ziet dat het gros van de bevolking pas op het eind van de zomer een Coronavaccin krijgt. Dat is nog lang wachten. En als ik in deze krant lees wat Hans-Willem Snoeck aan te merken heeft, en ik voeg er de uitstekende analyse en prognose van De Tijd aan toe, dan vrees ik dat het Rijk van de Vrijheid van Frank Vandenbroucke veel weg heeft van zijn regeringsverklaring: licht euforisch; wellicht goed bedoeld, maar hoe ga je dat doen?   

Het is natuurlijk waar: België is niet het enige land met klachten over het vaccinatiebeleid. Maar we moeten – evidence informed, zoals Petra De Sutter het zegt – wel blijven zien dat we nog altijd  internationaal onderaan staan. Op de dag dat ik dit schrijf hebben de later gestarte Nederlanders al bijna vier keer meer ingeënt dan wij, zo blijkt (Zie: Our world in data).

Het is even waar: België is niet het enige land waar het ene beleidsniveau naar het andere wijst. Maar de staatsstructuur heeft daar weinig mee van doen. Blijkt uit diezelfde databank. Het centralistische Frankrijk scoort niet slecht; Denemarken, waar gezondheidszorg provinciaal is georganiseerd, ook niet. Israël staat bovenaan: het land wordt hyper-centraal aangestuurd, maar de uitvoering is hyper-lokaal. Het doet er dus niet toe: de methode en de gedrevenheid zijn belangrijker dan de structuren.

Nog iets: ook de grootte van een land speelt geen rol. Er zijn ongeveer evenveel Luxemburgers als Ijslanders, maar in het koude noorden staan ze er stukken beter voor dan bij onze rijke zuiderburen…

En natuurlijk zijn we afhankelijk van de leveringen. Wie niet? En dat anderen meer hebben betaald, zou best kunnen. Maar misschien loont dat wel? Het verschil tussen pound wise en penny foolish, dat bestaat. Meerkosten die worden gecompenseerd door economische winst, het kan. Of speelt dat geen rol? Is het bestrijden van het big pharma-winstbejag – ik citeer vrtnws – belangrijker dan de schadebeperking?  

En is er iemand die gelooft dat landen als de Verenigde Staten, Israël of het Verenigd Koninkrijk ‘voor meer risico en minder kwaliteit’ zijn gegaan, zoals én virologen én politici het ons proberen wijs te maken? Hans-Willem Snoeck heeft gelijk: het is nefast als de rollen van virologen en politici door elkaar lopen.

In deze krant merkte de CEO van het Gentse UZ op dat als je achterna gezeten wordt door een beest dat niet tegen water kan, je niet, voor je in de rivier springt, eerst gaat checken hoe warm het water is. Dat is boerenslimmigheid. Maar onze virologen en politici zijn die kennelijk kwijt.

Nog in dat Gentse UZ wordt gezegd dat men in drie maand tijd een miljoen mensen kan vaccineren. Ik kan me niet voorstellen dat er geen andere ziekenhuizen zijn die dat ook kunnen. Dan zijn we klaar een stuk vóór de zomer… Dat is pas écht ambitieus.

Extreme voorzichtigheid kan dodelijk zijn. In Denemarken – een van de sneller vaccinerende EU-landen – ondergaat het personeel van de woonzorgcentra elke dag bij het binnenkomen een sneltest. Kwestie van nieuwe golven zo weinig mogelijk kans te geven. Bij ons zetten we in televisiestudio’s eindeloze bomen op over de vraag of die sneltesten wel accuraat genoeg zijn.

In de VS – waar op dit moment het snelst en het meest wordt gevaccineerd – wordt voor ophalen en verdelen van vaccins, en soms ook voor het vaccineren zelf, het leger ingeschakeld. Idem dito in Israël. Het leger is getraind op massieve operaties die lang duren. De vraag of er ook in het weekend kan worden gevaccineerd, zit daar niet in de bedrijfscultuur. Het staat in alle interviews met de Marokkaans-Belgisch-Amerikaanse Moncef Slaoui, het hoofd van de Amerikaanse vaccinatie-operatie: de army method zorgt er voor de grote sprong voorwaarts. Over het muurtje kijken misschien?

De hoofdredacteur van deze krant legde vorige week de vinger op nog een andere wonde: wie kiest voor een Europese strategie, tekent voor bureaucratische traagheid. Als daar én Belgische én ook nog eens Vlaamse ambtenarij bovenop komt, is er sprake van een exponentieel probleem. We weten intussen allemaal hoe gevaarlijk dat is.

En – nooit vergeten - voor de EU geldt wat Gary Lineker zei over het voetbal: op het einde winnen de Duitsers. Dat ze nu al de vaccins krijgen van alle landen die hun quotum niet opnemen – vanwege beperkte bewaarcapaciteit – was kennelijk niet genoeg. Er zijn ernstige aanwijzingen dat ze hors circuit vaccins hebben bijbesteld. Veurallevalleveur, zei mijn grootmoeder.     

De Morgen, 11 januari 2021