Ik denk dat ik goed nieuws heb: de politiek komt terug. Corona heeft lang de werkelijkheid versluierd, maar ook daaraan komt een eind. Met dank aan het innovatief vermogen van onze onvolprezen farma-industrie.  

Corona was een verschrikking, en de aangerichte schade is nog lang niet volledig in beeld, maar de pandemie heeft uitgebreid bewezen wat we al wisten of op zijn minst al vreesden: ons bestuursmodel werkt niet. De bewijzen zijn, zoals de virale besmettingen, exponentieel toegenomen.   

Dat staat overigens los van de vele ‘onnozele maatregelen’ die in het voorbije jaar zijn afgekondigd, en die alleen te verklaren zijn vanuit de virologische hysterie die ons maandenlang in een greep heeft gehouden. In een van de laatste Ministeriële Besluiten is bepaald dat ook sekswerkers hun activiteiten mogen hervatten, maar daarbij moet wel te allen tijde het venster blijven openstaan. Wat een geheel nieuw licht werpt op het begrip raamprostitutie.  

Maar dat zijn maar details. Weldra gaat het, zoals vroeger, over centen. En dus ook over wie wat betaalt. Over de schuld bijvoorbeeld. Waarvan ons een jaar lang is gezegd dat die er niet meer toe deed. Dat wordt een heel ander verhaal als er straks - zoals in de VS - beduidend meer inflatie is, en dus ook hogere rente.  

En wie over centen spreekt, spreekt ook over organisatie en efficiëntie, waarover Corona ons óók zoveel geleerd heeft. We zullen keuzes moeten maken. En dan – ik geef het u op een blaadje – zullen we zonder enige moeite weer bij het politieke verschil tussen noord en zuid belanden.  

De overgrote meerderheid van de Vlamingen wordt zelden warm van wat ‘communautaire problemen’ heet. Daar zit in de perceptie nog altijd een scherpslijperskantje aan: het idee dat, zelfs als je zo veel mogelijk mensen naar een vaccinatiecentrum moet krijgen, in de eerste plaats op de taalwet moet worden gelet. Mensen die vinden dat de taal eerst komt, en daarna de communicatie.  

Ik hou verschrikkelijk veel van het Nederlands (het was mijn hoofdvak aan de universiteit, en ik heb daar nog geen seconde spijt van gehad), maar dat soort taalstrijd is – in goed Nederlands -  grotendeels passé, en beslist ook niet sexy. (Inderdaad, de taaltoestanden in de Brusselse ziekenhuizen zijn hemeltergend, en ook in sommige Franstalige hoofden is er nog altijd iets mis, maar je kunt de huidige situatie niet meer vergelijken met de jaren zestig.)   

Ons noord-zuid-probleem is nu overwegend een sociaal-economisch probleem: de grondstroom in het noorden die daarover nu eenmaal anders denkt dan die in het zuiden. En à propos, dat is geen nieuwe bocht van het communautaire naar het sociaal-economische. Tussen die twee moet je op de meeste dagen gewoon een gelijkheidsteken zetten. Dat inzicht – ik ben daar zeker van – zal in de komende maanden bij almaar meer mensen groeien.  

Vooralsnog is het zinnetje over de Vivaldi-regering die geen Vlaamse meerderheid heeft een puur Wetstraatzinnetje. Niemand ligt daar wakker van. Dat wordt anders als uit de pure praktijk almaar meer zal blijken dat de (vooral Vlaamse) centrumpartijen binnen die coalitie gewoon niets in te brengen hebben tegen het dominante linkse discours van de meerderheid binnen de meerderheid.  

Dat bleek al bij het sociaal akkoord: het wordt betaald door de belastingbetaler. En u weet het: van elke euro belastinggeld wordt 75 cent betaald door de Vlamingen. Maar er komt nog meer, nog veel meer. Arbeidsmarkt, pensioenen, gezondheidszorg... Ik geef het u op een blaadje: de politiek komt terug.  

Zij het – en dat maakt het dubbel boeiend - in een België waarin iedereen op zoek is naar een eigen verhaal. Er zijn politici die alleen maar hoeven te actualiseren (wat overigens ook geen eenvoudige oefening is); anderen moeten echt op zoek gaan naar een totaal nieuw verhaal, want ze zijn het oude gewoon kwijt (en dat is buitengewoon moeilijk).  

Het zal wie in De Zondag Peter Van Rompuy heeft gelezen opgevallen zijn: in de titel en het interview zelf valt het woord verhaal wel vijf keer. Er is op dat verhaal van de CD&V te weinig gewerkt, er is te weinig op gefocust, enz… Over wat dat verhaal dan wel zou kunnen zijn? Geen woord.  

Dat is veel meer dan een anekdote. Achter alle peilingen waarvan we doorgaans alleen de koppen onthouden, zit een uitgebreider vragenarsenaal. Daaruit blijkt dat de christen-democraten geen enkel eigen thema meer hebben. Al zijn ze niet de enigen. Alle zogeheten traditionele partijen hebben hetzelfde probleem: geen inhoud en dus (ondanks verwoede pogingen) ook geen vorm.  

Dat gebrek aan thema zie je ook aan de cijfers. Niet alleen aan de scores. Het potentieel van die partijen – het aantal mensen dat zich kan voorstellen voor die partij te stemmen – is zeer zwaar afgekalfd. Enige zenuwachtigheid in die partijhoofdkwartieren is dus verklaarbaar. De virulente reacties van Bart Somers en Hilde Crevits over de PFAS-onderzoekscommissie hadden ook te maken met de welbekende druppel in die volle emmer. 

En er is nog een ander fenomeen dat een rol zal spelen. Wie het overigens interessante interview van Joël De Ceulaer met Karl Drabbe leest – dank je, Karl; veel succes! – merkt dat het daar (te) vaak gaat over wat mediagewijs kan en niet kan. Het forum, dat aloude Griekse plein waar het iedereen vrij staat beschaafd van gedachten te wisselen, heeft afgedaan. Men moet alleen het woord geven aan de juiste mensen.  

Die tendens zie je overal. De manier waarop – ik mag daar volgende week enige woorden over zeggen bij de denktank Libera – professor Lieven Annemans in de Coronadiscussie is gelyncht, weerspiegelt de manier van werken van onze media. Alleen de eigen dominante gedachte telt. In Knack zegt Dirk Draulans dat hij heeft geweigerd versoepelaars zoals Annemans op te voeren. ‘Door dat soort mensen verliezen we… veel tijd.’ Wie eens een andere gedachte wil horen, moet dus zeker niet bij Knack zijn. De strijd krijgt er absolute voorrang. Hoe luider het geroep, hoe kleiner het plein.  

Om dus maar te zeggen: ik zal volop genieten van de zomer, maar ik zie uit naar de politieke herfst.  

Doorbraak, 22 06 2021