Je sais qu’on fait ce qu’on peut. Mais il y a la manière. Een van mijn lievelingszinnetjes bij Brel. Het is wat ik dacht toen ik de baas van de VRT las in De Standaard. Frederik Delaplace vraagt, zoals ongeveer al zijn voorgangers, meer geld, maar wijst elke op- en aanmerking over de openbare omroep met zeer goedkope tournures van de hand. 

Meer geld dus. Verpakt als ‘fundamenteel nadenken over de financiering’. Omdat het lastig is ‘de ambities te rijmen met het budget’. Dat is zeer herkenbaar, voor ongeveer de hele wereld. Het is voor iedereen zaak daar redelijk mee om te gaan, en dus… ‘de ambities te laten rijmen met het budget’. Een principe dat vanouds bekendstaat als ‘de tering naar de nering zetten’. Waarom de nering van Delaplace dat niet zou moeten doen, licht de baas verder niet toe.

Het feit dat ondanks dit schrijnende geldgebrek onze openbare omroep nog altijd op van alles en nog wat een bod kan doen dat de concullega’s het nakijken geeft, wordt evenmin ter sprake gebracht. En hier hebt u nog een kuis verzwegen feit: omdat de VRT zware kosten voor het jaar 2024 voorziet, heeft de regering negen miljoen moeten (sic) bijpassen. Anderen moeten ‘zaaien naar de zak’…

Delaplace wil ook meer reclame. Ook dat is niet nieuw. De VRT wil al lang een pure commerciële omroep worden, maar dan een met een gulle staatstoelage. Ook niet origineel is dat het belang van de VRT wordt voorgesteld als het algemeen belang. ‘De beperkingen (inzake reclame – SB) die ons worden opgelegd zijn niet alleen voor de VRT nadelig maar voor het hele medialandschap.’

Hier schiet De Standaard even wakker uit zijn dommel en merkt op dat de commerciële spelers meer reclame op de VRT niet leuk zullen vinden. Tot ieders verwondering zegt Delaplace: ‘Neen, die gaan niet blij zijn.’ Hoe dat te rijmen valt met ‘nadelig voor het hele medialandschap’ wordt niet opgeworpen.

De journalist merkt op dat er programma’s zijn die ‘tjokvol productplacement’ zitten. Antwoord van de bevlogen leider van de VRT: ‘Heb jij je daaraan gestoord?’ De presentatrice van één van die programma’s promoot voor Studio Brussel op sociale media een scheerapparaat. Antwoord: ‘Ik moest vooral heel hard lachen met het filmpje over het scheerapparaat.’

Vanzelfsprekend gaat het ook over de exclusiviteitscontracten van mensen die bij de omroep veel geld verdienen. Antwoord: ‘Denk je dat die schermgezichten hun frak niet moeten afdraaien?’ En: ‘De werkdruk in de organisatie zal niet verminderen als we onze schermgezichten aan de deur zetten.’ En ten slotte: ‘Als je Romelu Lukaku het loon geeft van een voetballer in derde provinciale, blijft die dan bij AS Roma voetballen?’

De vraag of Niels Destadsbader een Lukaku is wordt niet tegen het licht gehouden. Of de VRT eerder AA Gent is dan AS Roma evenmin. Het interview staat bol van dergelijke enormiteiten, uitgekraamd in het meest provinciale Nederlands denkbaar. ‘Het is toch niet omdat er op onze radiozenders reclameblokken zitten dat het radionieuws plots niet meer bij de publieke omroep hoort, of dat het niet meer objectief is?’ Het is alsof iemand zou zeggen ‘Het is niet omdat de deur openstaat dat ik niet zou weten hoe laat het is.’ Uit de mond van gelijk wie zou men dat nonsens vinden. Hier niet. Of wel?

Als De Standaard opmerkt dat de vernieuwingsoperatie van Radio 2 niet echt een succes is (de luistercijfers dalen spectaculair) steekt Delaplace een tandje bij. ‘Het bereik van Radio 2 zat al een tijdje in dalende lijn. Ben ik daar blij om? Neen. Denk ik dat we het tij kunnen keren? Absoluut.’ De CEO is zo te zien in de leer gegaan bij de kopstukken van de Open VLD. ‘Neen, de peilingen zijn niet goed, maar het komt zeker in orde.’ Het is wat kopstuk Annemie Neyts al jarenlang het liberale ‘optimisme met een pathetisch kantje’ noemt.

Het kan bijna niet anders of Delaplace moet zelf in de gaten hebben gekregen dat hij niet verder kwam dan een paar clichés en zeepbellen. En dus moest er toch één oorspronkelijke gedachte worden gevonden. En die kwam er. ‘Moet de VRT zich ook laten ontdopen?’ Moeten we ‘nog geld spenderen aan de uitzending van katholieke erediensten?’ mijmert Delaplace. ‘Kunnen we het [na Godvergeten - SB] nog maken om op zondag om tien uur even de ogen dicht te doen?’

De praktische toepassing dus van ‘alle pastoors zijn pedofielen’. Zeer woke, dat wel. En een variant op het in andere kringen al even bekende ‘alle moslims zijn terroristen’. En dat kwam dus uit de mond van de grote mediabaas van het officiële Vlaanderen.

Een debat over het uitzenden van erediensten – let op het meervoud – is zonder twijfel zinnig. De focus op de katholieken en het misbruik van een goed gemaakt tv-programma bij het bepalen van de beleidslijn is platvloers.

Overwegen of we dan niet ook een aantal sportwedstrijden moeten schrappen – seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag blijkt in de sport een probleem – blijkt vooralsnog niet aan de orde. Maak u geen zorgen, Vlaanderen!  

Het genie van de Reyerslaan doet denken aan zijn eigen nieuwsprogramma’s. Het decor is vernieuwd. De rest is versleten. 

Doorbraak, 17 oktober 2023